Η συναισθηματική εκπαίδευση στα σχολεία εν καιρώ κρίσης: Αναζητώντας λύσεις και προοπτικές

Τα τελευταία τριάντα χρόνια το Ελληνικό πρόγραμμα διδασκαλίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχει συμπεριλάβει στόχους για την προώθηση της συναισθηματικής εκπαίδευσης των μαθητών, πέραν αυτών που αφορούν τη γνωστική τους ανάπτυξη.

Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία σαφής απόδειξη ότι οι στόχοι αυτοί πράγματι εφαρμόζονται με συνέπεια στις σχολικές αίθουσες με θετικά αποτελέσματα για τους μαθητές (Κοντογιάννη και συν., 1998). Το «σφικτό» εκπαιδευτικό πρόγραμμα σπουδών και η έλλειψη κοινωνικών υποστηρικτικών μηχανισμών, έχουν συμβάλει ώστε η επίτευξη τους να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ευαισθησία και προθυμία των εκπαιδευτικών, την προσωπικότητα, αλλά και την ικανότητά τους να διαχειρίζονται τα καθημερινά προβλήματα.

Οι δυσκολίες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης, η οποία αφενός έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην συναισθηματική επιβάρυνση των παιδιών στο οικογενειακό περιβάλλον και αφετέρου αποθαρρύνει την ανάπτυξη πρωτοβουλιών εκ μέρους των εκπαιδευτικών για την εφαρμογή συναισθηματικών στόχων πέρα αυτών που τίθενται από το τυπικό πρόγραμμα διδασκαλίας. Οι πρακτικές και οι στάσεις των ίδιων των εκπαιδευτικών έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια, καθώς η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την προθυμία και ευρηματικότητα τους να εφαρμόσουν στόχους για τη συναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών τους.

Έτσι, εν καιρώ κρίσης, ο εκπαιδευτικός καλείται να δείξει υπερβάλλοντα ζήλο ώστε να υπερκαλύψει τις δυσκολίες, να ξεπεράσει όποιους περιορισμούς θέτει το τυπικό πρόγραμμα διδασκαλίας και να εστιάσει στη συναισθηματική εκπαίδευση των μαθητών του. Καλείται να ανταποκριθεί στις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών, να παρέχει όλο και περισσότερες ευκαιρίες και να γίνει περισσότερο ευρηματικός στην εφαρμογή νέων πρακτικών και μεθόδων που στοχεύουν στην συναισθηματική εκπαίδευση των μαθητών του.

Αυτά ήταν τα συμπεράσματα των δύο εσπερίδων που πραγματοποιήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Κατάρτισης για την Απασχόληση (ECTE– European Centre in Training for Employment), στα πλαίσια του προγράμματος DREAM (Development and Run-test of an Educational Affective Model). Στις εσπερίδες συμμετείχαν 28 εκπαιδευτικοί από 14 σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (παιδικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία και δημοτικά) της πόλης του Ρεθύμνου. Το DREAM είναι ένα πρόγραμμα που υλοποιείται στα πλαίσια του Erasmus+, το οποίο στοχεύει στη δημιουργία ενός μοντέλου εκπαίδευσης, σύμφωνα με το οποίο οι εκπαιδευτικοί θα εμπνέουν το πάθος για μάθηση και την χαρά της δημιουργίας στις σχολικές τάξεις και οι μαθητές θα είναι ευτυχισμένοι και ελεύθεροι να εκφραστούν, να ανακαλύψουν και να δημιουργήσουν.

H ομάδα εργασίας του προγράμματος DREAM, αποτελείται από τον κ. Κώστα Ανδρουλάκη διαχειριστή Ευρωπαϊκών προγραμμάτων του ECTE, την κα Αργυρούλα Καλαϊτζάκη, Επικ. Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας, ΤΕΙ Κρήτης, Διευθύντρια του Εργαστηρίου Διεπιστημονικής Προσέγγισης για τη Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής και Επιστημονικό Συνεργάτης του ECTE και την κα Ελένη Λιάκου, Ψυχολόγο, διαχειριστή Ευρωπαϊκών προγραμμάτων και υπεύθυνη συμβουλευτικής υποστήριξης στο ECTE.

To πρόγραμμα DREAM χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα.